
Het vriest weer volop, het voelt nog steeds als winter. Ik heb net als velen soms moeite mijn bed uit te komen, de dag te beginnen. Niet verwonderlijk, want het is nog steeds winter. Vaak wordt vertragen gezien als zwaktebod. Want ja, je moet wel door en het werk moet af. Dat vond Mark ook van zichzelf…
Hoezo vertragen, geen tijd te verliezen!
Mark werkt al ruim 20 jaar als verpleegkundige op een drukke ziekenhuisafdeling. Hij is gedreven, professioneel en heeft een groot hart voor zijn patiënten. Maar hij voelt zich steeds vaker opgejaagd. Zijn dagen bestaan uit een constante stroom van mensen verzorgen, vergaderingen, met steeds telefoontjes en bellen tussendoor. Pauze nemen lukt niet. Zelfs in zijn vrije tijd blijft hij bezig met werk, dat project voorbereiden, een verslag dat af moet. En ook denkt hij vaak aan die ene patiënt of die leerling die hij niet genoeg kan begeleiden. Hij slaapt slechter, voelt zich snel geïrriteerd en merkt dat zijn lichaam vermoeid raakt. Zijn collega’s vragen of het thuis wel goed gaat. Want ja, “de zorg is hektisch…, de patiënten hebben zorg nodig. Je moet gewoon beter je timemanagement doen”. Mark denkt wel eens aan stoppen, als hij zo door moet.
Zijn leidinggevende adviseert hem bij mij te komen. Mark was sceptisch: wat kon de natuur hem nu leren over de zorg? Toch besloot hij het te proberen.
Vertragen vraagt moed
Na een eerste kennismaking en wat oefeningen om te voelen hoe het nu met hem is, merkte Mark pas hoe moe hij eigenlijk is. Ook de vergelijking met de winter hielp hem enorm. We hebben de neiging degenen te bewonderen die ambitieus zijn, meedogenloos doorgaan, altijd meer produceren, maar hoe moedig ben je om jouw grens niet te overschrijden? was mijn vraag aan hem. Dat zette hem wel even echt stil en raakte hem diep. “Kun je mij dat leren” vroeg hij zacht?
Hoe Mark leerde vertragen:

- Loslaten zoals de bomen doen Tijdens een oefening in het bos pakte ik langzaam wat takken van de grond op en gaf die aan hem. Zo liep hij ineens met een arm vol takken en ik vroeg Mark: ‘Pak je op je werk ook alles op? Wat zou jij kunnen loslaten om lichter te worden?’ Mark realiseert zich dat hij altijd probeert alles onder controle te houden. Hij neemt extra taken op zich, wil overal van op de hoogte zijn en voelt zich verantwoordelijk. ook voor dingen die niet altijd in zijn macht liggen. Net zoals de bomen hun bladeren loslaten in de herfst, leerde Mark om los te laten wat hem overbelast. Hij oefende met bewust kiezen welke verantwoordelijkheden echt bij hem horen en welke hij mag loslaten. Dat vroeg moed, want hij had wel bepaalde verwachtingen bij anderen geschapen. Bij Mark kon je altijd terecht. Hoe dapper is het dan om dan te vertragen, door het niet ingaan op al die (onuitgesproken) verzoeken.
- Rust nemen zoals de natuur zich terugtrekt De winter liet Mark zien dat rust nemen geen stilstand is, maar een noodzakelijke fase van herstel. Mark leerde om pauzes niet als tijdsverspilling te zien, maar als een investering in zijn energie. In plaats van snel een broodje achter de computer te eten, neemt hij voortaan bewust tijd om even naar buiten te gaan. Er was een prachtige ziekenhuistuin, alleen hij kwam er nooit. Hij merkt dat zijn hoofd daardoor helderder wordt en hij met meer focus terugkomt op de werkvloer. Door niet meteen in actie te komen, maar eerst even stil te staan wat hij zelf nodig had, kreeg hij meer energie.
- Leren van de dieren die energie doseren in de winter Dieren in de winter verspillen geen energie. Ze bewegen minder, zoeken warmere plekken op en bewaren hun kracht voor de momenten dat het echt nodig is. Mark realiseert zich dat hij zichzelf constant uitput door altijd op volle snelheid te werken. Hij leert om taken te prioriteren en bewust om te gaan met zijn energie. Hij durft nu vaker ‘nee’ te zeggen en zijn grenzen aan te geven. In het ziekenhuis werd hij soms bewonderd als degene toe die weigerde te stoppen of te rusten. Iemand, die zichzelf hard pusht. Nu zag hij in dat hij daarbij zijn lichaam en hart voor andere mensen opofferde.
- Vertrouwen op innerlijke processen zoals de zaden in de aarde Onder de bevroren grond gebeurt meer dan je denkt. Wortels versterken zich, zaden wachten geduldig op de juiste tijd om te groeien. Dit principe helpt Mark beseffen dat niet alles direct zichtbaar hoeft te zijn. Soms voelt hij zich schuldig als hij zogenaamd minder productief is, maar hij leert dat herstel en groei vaak onzichtbaar beginnen. Hij geeft zichzelf toestemming om niet altijd ‘aan’ te staan. De paradox is dat wanneer we stoppen met ons onophoudelijk rennen en doen, zelfs voor enkele minuten, en luisteren naar die stille stem van binnen, we ontdekken wat we absoluut moeten doen, en wat in plaats daarvan kan wegvallen. Door stress ervaar je juist alles als urgent.

- Een wolvenroedel rent pas als het nodig is Wolven lopen de hele dag op een rustig drafje en gaan pas in de versnelling als er kans is op een prooi of als er gevaar dreigt. Mark leerde zijn energie doseren en het grappige was dat door zijn nieuwe manier van werken en zijn eigen natuurlijke ritme respecteren, er meer mensen tegen het razendsnelle werkethos en deze harde cultuur ingingen. Ze ontdekten dat het niet nodig is jezelf te verliezen of op te branden. Het is echt een daad van moed om dit te doen, terwijl deze snelle wereld juist vraagt dat je weerstand biedt aan je eigen zelf en ritme. Met de leidinggevende ontstond het gesprek over de taakverdeling en wat nu echt noodzakelijk was. Een aantal projecten werd daardoor gestopt of anders ingevuld.
De impact op Mark en zijn afdeling
Door de coaching buiten en de focusoefeningen merkt Mark dat hij zich minder opgejaagd voelt. Hij heeft meer energie, slaapt beter. Zijn collega’s en gezin merken het ook: hij straalt meer rust uit en lijkt beter in balans. Zelfs de patiënten voelen dit onbewust ook; ze ervaren meer aandacht en kalmte in zijn zorg. Het werkplezier en zijn drive zijn weer terug, maar het tempo is anders. Hij neemt rust als het kan en heeft daardoor de energie te versnellen als het echt nodig is. Op afdeling kwam meer rust en bij een crisis werd erg gehandeld vanuit rust en juiste energie. Het heeft hen echt een andere kijk gegeven op hun werk.
De winter heeft Mark en zijn team geleerd dat vertragen geen zwakte is, maar juist een bron van kracht. Ze beseffen dat je alleen goed voor anderen kunt zorgen als je eerst goed voor jezelf zorgt.
Jouw zaden laten ontkiemen?
Waar in jouw leven kun jij vertragen? Wat mag je loslaten om lichter te worden? Gun jij jezelf momenten van rust en herstel? Door deze vragen te onderzoeken, kun je niet alleen beter voor jezelf zorgen, maar ook voor de mensen om je heen en houd je het langer en met meer plezier vol. Ik wil meer mensen laten vertragen en ontkiemen. Ik wil helden maken van degenen die naar hun lichaam en ritme luisteren!
Vertragen is geen stilstand – het is een investering in je eigen kracht. Net zoals de natuur ons elke winter laat zien.
Ook ik merk dat het af en toe lastig is om mijn eigen ritme aan te houden, want er is zoveel leuks te doen, ontwikkelen en te leren. Hard werken is me aangeleerd. Toch lukt het me steeds beter te vertragen en kleine stappen te nemen! 😁
Wil jij vertragen en moedig je eigen ritme gaan volgen?
Kom dan naar de Masterclasss Natuurlijk Leiderschap op 27 maart. De 8 basisprincipes helpen je een flinke stap in de goede richting.

Natuurlijke groet,
Lia van Loo