Op mijn reis door Nieuw Zeeland, kwam ik in Wakawarewa, een dorp waar al eeuwen Maori wonen tussen de geisers en kokendhete mudpools. De stoom komt hier letterlijk uit de grond, verwarmt de bodem en het water.  Het water is zo heet, 100 graden, dat ze hun groente erin kunnen koken, en dat doen ze dus ook. In de bodem wordt het vlees via slow cooking heerlijk bereid, kan ik uit eigen ervaring delen. Deze stam was in staat om ondanks deze gevaarlijke natuurverschijnselen een leefomgeving te creëren voor hun familie. Op onze vraag of dat niet gevaarlijk is voor jonge kinderen, werd geantwoord, maar daar zorgt de rest voor. Een ouder broertje of zusje, een tante, iedereen zorgt dat ze de kinderen begeleiden. Zo leren ze wat gevaarlijk is en niet. Die gemeenschapszin zit in hun genen.

Samen delen

Maori leven traditioneel met hun uitgebreide families bij elkaar. In de Maori samenlevingen werkte iedereen mee. Zij verbouwden groenten en fruit, hielden dieren en visten om samen de gemeenschap te onderhouden. Ook van stamhoofden werd verwacht om mee te werken met de rest. Vaak bleken de stamhoofden dan ook erg energiek en deskundig. Het stamhoofd zorgde ervoor dat het eten eerlijk verdeeld werd over de inwoners van het dorp.

Ook bij het oplossen van problemen, diefstal, ruzie, etc. is die gemeenschap belangrijk. Van oudsher regelden Maori hun zaken zelf. Iedereen werd bijeengeroepen in het gemeenschapshuis en daar zaten ze net zo lang in een kring tot er een oplossing was. Want het probleem is van de gemeenschap, en dat moeten ze dus ook samen oplossen. Daarbij keek een ieder wat hij/ zij kon bijdragen aan de oplossing. Niks geen wijzen met vingers, of zeggen: “los het zelf maar op”, “ik hoor hier niet bij”. Maar de oplossingskracht van de groep inzetten. Wat kan ik bijdragen?

Eigen kracht

Op deze manier is ook de hulpverleningsmethode Eigen kracht conferentie gestart. Waar mensen uit het netwerk van een cliënt of familie gevraagd worden samen meedenken hoe dit gezin te ondersteunen  Met familie en vrienden wordt een plan gemaakt om hulp in eigen kring te organiseren. Een succesvolle methode.

Zouden we daar in organisaties ook wat aan kunnen hebben? Die gemeenschapssfeer op de werkvloer neerzetten?

Mensen die op elkaar betrokken zijn, hebben meer voor elkaar over. Vergeven elkaar kleine fouten en helpen elkaar eerder. Door allemaal samen te werken en de oogst van je werk eerlijk te verdelen, krijgt iedereen eten, ook degenen die misschien nu te oud zijn om mee te jagen of te werken. Toch wordt hun bijdrage aan de gemeenschap gewaardeerd. Ze hebben in het verleden hard gewerkt, hun kennis en wijsheid is onmisbaar bij oplossen van problemen. In de kringgesprekken worden ze met respect benaderd om hun wijsheid. Ze kunnen de jongeren opvangen en de weg wijzen. Heel wat anders als in onze maatschappij waar ouderen niet meer als productief worden gezien, en je boven de 50 soms al niet meer meetelt.

Samen verantwoordelijk voor veiligheid

Het team is verantwoordelijk

Hoe zou het zijn om in je team eerst eens zelf om tafel te zitten en het probleem op te lossen. Te weten dat je er samen uit wilt komen. Dat het niet over ik, maar over ons als team gaat? Niet te wijzen naar wat de ander fout heeft gedaan, maar na te denken hoe kon in ons team iemand zo ontsporen. Welke signalen hebben we gemist? Hadden we hem of haar eerder aan moeten spreken als we het aan zagen komen? Wat kan ik daaraan bijdragen om het op te lossen? Dan gaat het om gezamenlijk verantwoordelijkheid nemen voor het probleem.

Mijn ervaring is dat het in veel (zelfsturende) teams misgaat op het aanspreken van elkaar. Men kijkt weg. Uit angst, uit niet weten wat te zeggen. Wat zullen ze wel niet van me denken. Straks krijg ik ook gezeur. Of simpeler functioneel gedacht: dat is toch niet mijn taak, of daar heb ik geen tijd voor. Hij weet toch hoe het moet, dan moet hij het zelf maar voelen!

Het teamsysteem blijft

Het gevolg is vaak dat daardoor je als hele team er op een bepaald moment allemaal last van krijgt. Resultaten blijven uit, je krijgt klachten van klanten, zaken lopen vertraging op. En daar wordt je als hele team op aan gesproken of aangekeken. Dat kun je niet bij één persoon neer leggen, wat vaak wel gebeurt. Want als die persoon er niet meer is door ontslag of overplaatsing, zie je vaak dat een volgend probleem zich aandient. Het zit in het teamsysteem. Daarom moet je het ook als team aanpakken en bespreekbaar maken!

4 tips voor gemeenschapszin

Hoe je dat als leidinggevende of coach aan kunt pakken, heeft te maken met open communicatie. Ik geef je daarvoor 4 tips:

  1. Stel vragen over wat men zelf al heeft gedaan om iemand aan te spreken als men met klachten over collega X bij je komt.
  2. Werk aan een sfeer van samen, beloon het team als geheel voor prestaties en spreek het team als geheel aan als zaken niet werken.
  3. Werk zelf mee, net als die Maori hoofdman. Wees energiek en deskundig. Maak jezelf ook onderdeel van het team in plaats van erboven te gaan staan.
  4. Leer/ coach individuele medewerkers die moeite hebben om iemand aan te spreken om krachtig te communiceren.

Heb je meer vragen over hoe je problemen in teams aanpakt en oplost? Wil je leren om anderen beter aan te spreken op een goede manier? Ik help je graag om eens te kijken wat er speelt in jouw team en wat jij kunt bijdragen. Om daarna die sfeer van samen te gaan creëren.

Natuurlijke groet,

Lia