Goed leiderschap begint altijd bij de leider zelf. Die leider die van nature het voortouw neemt, die zichzelf durft te zijn en grenzen aan durft te geven. Elke leider is daarin uniek en moet zijn eigen weg zoeken. Klinkt simpel, maar dat is het vaak niet.
Ik zie in mijn praktijk veel leiders die proberen te zijn als al die anderen. Ze raken daarbij zichzelf en hun zelfvertrouwen kwijt raken. Wat ze vergeten is dat hun teams en medewerkers ook kijken naar hen. Een onzekere leider krijgt geen volgers. Die unieke voorbeeldfunctie is essentieel.
Uniciteit in de natuur
Een mooi voorbeeld van die uniciteit geeft de natuur in sneeuwvlokken. Als je gewoon kijkt, zie je allemaal witte vlokjes. Als je in detail kijkt, dan ontdek je bloemachtige vormen, vertakte sterretjes, soms een naaldvorm. De meeste sneeuwkristallen zijn plat en hebben een zeshoekige vorm. De astronoom Kepler vermoedde in 1611 al dat deze vorm iets zei over de stapeling van de waterdeeltjes wanneer zij van damp overgaan naar vaste vorm. En met moderne wetenschap is dit ook bewezen. Het kristalrooster van ijs leidt tot een regelmatige zeshoekige structuur. Het basisprincipe is gelijk, maar elk kristal ontwikkelt anders!
Sneeuwkristallen ontstaan rond een kristallisatiekern waarop waterdamp bevriest, bijvoorbeeld rondom een stofdeeltje. Daarna groeit het kristal symmetrisch 6 hoekig verder aan, waarbij de snelheid wordt beïnvloed door de temperatuur en de hoeveelheid waterdamp in de lucht. Het ijskristal beïnvloedt daarna zelf zijn eigen groeipatroon, want zodra waterdamp als ijs neerslaat, ontstaan lokale verschillen in de mate van verzadiging van de lucht. De zes spaken “verdelen” onderling de waterdamp, waardoor de symmetrie blijft. De kleine lokale verschillen in verzadiging, leiden ertoe dat het kristal zich makkelijk vertakt en verder groeit.
Theorie en praktijk
Exact dezelfde groeiomstandigheden leveren in een laboratorium exact dezelfde ijskristallen op. Maar de praktijk is toch anders in een wolk waar natuurlijke ijskristallen ontstaan uit waterdamp. De Amerikaanse boer Bentley legde vanaf 1885 duizenden sneeuwkristallen vast op zwart-witfoto’s. Je ziet hier die natuurlijke symmetrie heel goed terug. En geen enkele sneeuwkristal is er hetzelfde!
Ook wij als mens hebben unieke kenmerken. Vingerafdrukken en irisscans worden in moderne technologie steeds vaker gebruikt als unieke veiligheidscheck. En ook in ons denken en handelen zijn we uniek.
Uniek durven zijn als leider
Toch vinden we het als leider vaak lastig om uniek te zijn. Vergelijken we onszelf steeds met anderen. Terwijl zij onder heel andere omstandigheden zijn geboren, opgegroeid en andere (werk-) ervaringen hebben opgedaan in verschillende organisaties. Net als die verschillende sneeuwvlokken, ontwikkel je je op basis van je omgeving. De één in een bloemvorm, de ander in een stervorm, allebei even goed.
Het is erg verlammend om steeds naar anderen te kijken en te zien wat zij wel of niet presteren, wat hen wel of niet lukt of waar jij anders bent. De basisvorm van leidinggeven is gelijk. Daar omheen creëer je je eigen vorm
De basis van leiding geven
Leiding geven betekent ergens in geloven, ergens voor gaan en ergens voor staan en daar anderen in meenemen. Leiderschap betekent aanspreken en aanspreekbaar zijn en niet uit beeld zijn als mensen afhaken of het even niet meer begrijpen. Maar vooral is leiderschap luisteren naar mensen en waardering uitspreken voor wat je aanspreekt. Echt luisteren zorgt ervoor dat mensen zich gaan uitspreken. Dit zorgt voor meer betrokkenheid, daadkracht en feedback waardoor verbeteringen, innovaties en betere relaties ontstaan. Want leidinggevenden die niet luisteren, zullen uiteindelijk worden omringd door mensen die niets te zeggen hebben. Of zoeken leiders die hen wel iets te zeggen hebben.
Groeiproces als leider
Ontwikkel je als leider op je eigen manier, op je eigen tempo en zoek je eigen patroon rondom die basis, net als die sneeuwvlok. Het vergelijken en oordelen over anderen, kost jou alleen maar energie die je beter aan jezelf kunt besteden. Het helpt je niets bij jouw groeiproces. Jouw boosheid, irritatie, etc. hebben vaak meer te maken met je eigen verwachtingen en dromen waarin je teleurgesteld bent. Jezelf verwijten dat je nog niet zo ver bent, heeft dan ook geen enkele zin. Wat wel zin heeft is werken aan jouw leiderschap, elke dag bewust zoeken op welke spaak je verder kunt groeien. Je aandacht en energie evenredig verdelen tussen de taken zodat je in evenwicht blijft.
Wordt een unieke leider!
Wil je hulp om te onderzoeken welke vorm van leiderschap bij jou past? Hoe je die energie goed kunt verdelen? Doe de leiderschap-scan. Samen kijken we dan waar je tegenaan loopt en hoe je op jouw manier stappen in je leiderschap kunt maken.
Informatie leiderschap-scan
