Er zijn soms periodes in je leven waarbij je geconfronteerd wordt met verlies, situaties die tegenvallen of zaken die anders lopen dan je hoopte. Deze momenten kunnen ervoor zorgen dat je je zo onderuit gehaald voelt, dat jouw zelfvertrouwen en energie er niet meer lijken te zijn. Je voelt je een schaduw van jezelf. Dat zijn spannende momenten als leider. Ik heb die net zo vaak als jullie en zit er nu even middenin. Het leven is niet altijd leuk en gezellig. Vaak deel ik met jullie berichten met positiviteit en energie, maar die voel ik nu even iets minder. En dat mag ook. Het is niet alleen halleluja. Met dit verhaal hoop ik mensen die hier nu ook last van hebben, toch te bemoedigen. Gedeelde smart is halve smart.
Ik word de afgelopen weken weer even flink op mezelf teruggeworpen. Dit wil ik niet! Maar ik heb even niets te willen, dit ligt buiten mijn macht. Ik moet omgaan met die veranderingen en dat geeft weerstand. En elk organisme dat zich bedreigd voelt gaat vechten, vluchten of bevriezen.
Vechten
Er tegen vechten is een eerste reflex die ik bij veel leiders zie. En die ik ook zelf heel goed ken uit mijn verleden. Een schaduw van jezelf die zich niet klein laat krijgen, boos wordt en in de actiemodus gaat. ‘Er moet iets aan te doen zijn; iemand is toch de schuldige van…’. Maar ik ontdekte toen ook dat dit niet erg succesvol is. Soms lijkt het op de korte termijn een goede oplossing. Boosheid kan een enorme kracht zijn om iets te veranderen, om iets te zeggen wat je dwars zit. Je hebt het gevoel van controle en dat je iets krachtigs doet. Op de lange termijn werkt het echter niet omdat de dialoog met jezelf en de ander ontbreekt. Er ontstaat door die boosheid extra schade in de relaties met de mensen om je heen en dat is jammer. Want je moet nog wel met elkaar verder. En ook als je afscheid neemt, is boosheid niet helpend voor jezelf. Boosheid houd je ook weg bij je verlangens en verdriet. Die voel je dan minder.
Boosheid als beschermer
Boosheid is een verdedigingsmechanisme omdat er over jouw grenzen wordt gegaan. Het is pijnlijk als dromen niet uitkomen en mensen niet dezelfde wensen hebben als jij. Die pijn durf je vaak niet te voelen omdat je denkt dat het te groot en te veel is. Je hebt soms het idee dat je dit echt niet kunt dragen. Je zoekt een manier om nu wel verder te kunnen. Dan is het soms eenvoudiger naar de omstandigheden of die ander te wijzen. “Als de ander nu niet dit deed of zei dan…”. Er ontstaat soms een soort verbetenheid die niet meer productief is. Je boosheid is dan vaak een poging om gezien en erkend te worden. Helaas kun je die erkenning niet afdwingen, die moet je krijgen. Terwijl je diep van binnen misschien wel voelt dat het zo niet werkt. Weerstand met strijd tegemoet treden werkt gewoon niet. Je raakt er doodmoe van.
Vluchten
Een andere schaduw van jezelf die kan opkomen is vluchten voor het rotgevoel, de woede en het verdriet. Het voelt ondraaglijk en je trekt je terug. Ook dat beschermt je in eerste instantie. En dat vluchten kan op vele manieren: door onverschilligheid en stoer doorgaan, cynisme, door veel te sporten, hard te werken, te feesten etc. Maar ook dat is een tijdelijke oplossing. Het kan ook zijn dat je helemaal lamgeslagen op de bank zit, nergens meer zin in hebt. Je voelt even niets meer, je word een schaduw van jezelf. Alle energie is weggevloeid. Je voelt je bevroren vaststaan als een konijn in de koplampen van de auto.
Iedere leider heeft zo zijn eigen eerste reflex om met pijn en teleurstelling om te gaan. Vaak zijn het patronen uit je verleden die je onbewust aangeleerd hebt in je jeugd of door levenservaringen. Als kind ben en voel je je meestal onmachtig om zaken te veranderen en te bepalen. Het verdriet is zo overweldigend dat je denkt: dit kan ik niet hanteren. Maar als volwassene kun je een andere keuze maken.
Kies voor iets anders dan voor de schaduw van jezelf
Als volwassene kun je anders (leren) kijken naar dat rotgevoel. Je kunt het zien en doorleven. Je hebt meer vaardigheden en mogelijkheden om er mee om te gaan. Dan gaat het over je pijn serieus nemen door lief en zacht te zijn voor jezelf. Huilen, ellendig voelen, in paniek raken, de weg kwijt zijn, in bed kruipen of apathisch worden, het kan er even bij horen. Heb dan compassie voor jezelf. Wees daarbij je eigen beste vriend(-in). Voor mij betekent het verdriet hebben over van alles wat er nu (niet meer) is, en niet in de actiemodus gaan. Even rust en pas op de plaats. Ik heb even weinig energie over en dus “moet ik minder van mezelf”. Daarmee kan ik mijn verdriet serieus nemen en troosten. Dat hoef ik niet (zoals ik vroeger dacht) alleen te doen. Daarbij mag ik hulp vragen aan de dierbaren om me heen. Vanuit die compassie kan ik zoeken en voelen: wat is nu echt mijn verlangen? Ik weet uit ervaring dat op een bepaald moment er weer een dag komt dat mijn hoofd helderder wordt en dingen weer gewoon en normaal aanvoelen.
Storm in je leven
Soms stormt het in je leven. In de natuur zien we ook regelmatig een flinke storm overtrekken. Takken breken af, bomen gaan om of worden beschadigd. Nesten van vogels en dieren raken verwoest. Het hele systeem is even van slag. Je kunt die storm niet tegenhouden en ook analyseren waarom het de storm juist hier langskwam, helpt niet. Maar enkele weken daarna zie je ook hoe het systeem zich herstelt. Dat gebeurt vanuit natuurlijke groeiprocessen. Je kunt vanuit je kern, je kiemkracht weer op zoek gaan naar wat er nu eerst gedaan moet worden. Wat wil ik nu? Een tak die is afgebroken moet eerst worden geheeld, anders blijft deze plek vatbaar voor ziektes. De boom stuurt extra hars en materiaal naar die plek ter bescherming. Dat kost energie, mogelijk komt hij dit jaar niet of minder tot bloei. Maar hij stopt niet met groeien. Kijk maar eens in het bos naar de diverse littekens aan de bomen.
Tips na de storm
- Neem even tijd en rust om te herstellen. Sta even stil bij wat er nu is.
- Onderzoek je pijn en zoek troost in je omgeving. Wandelen in de natuur helpt daarbij goed. Je voelt je buiten gewoon rustiger worden. Inzichten komen soms als vanzelf op je pad. Mediteren, tuinieren en creatief bezig zijn helpen ook om je piekerhoofd even stil te zetten en meer te voelen wat er aan de hand is en wat je nu nodig hebt.
- Probeer een bepaalde routine te vinden in je dag. Kom uit bed, kleed je aan en doe kleine taken. Ook al heb je weinig energie, probeer elke dag iets te doen. Het geeft je een goed gevoel als je een taak afgerond hebt. Maak bijvoorbeeld ‘s ochtend een (bel-) afspraak om je dag te starten.
- Probeer elke dag te kijken naar wat je wel hebt gedaan en af te sluiten met een positief moment. Hulp die je hebt ontvangen, zaken waar je dankbaar voor kunt zijn.
- En lukt het vandaag nog niet, wees lief voor jezelf. Weet dat het tijdelijk is. Morgen is er weer een nieuwe dag en nieuwe kans.
Geen schaduw van jezelf meer zijn?
Heb jij het ook moeilijk nu? Bel of mail gerust. Zoals ik schreef: gedeelde smart is halve smart. Er over praten lucht soms al genoeg op om vandaag verder te gaan. Word weer jezelf, in plaats van een schaduw van jezelf.
Neem contact op
Natuurlijke groet,
Lia
