Grenzen aangeven en de lente hebben een aantal zaken gemeen die ik graag met je deel vanuit het perspectief van vernieuwing, groei en zelfzorg.
Vernieuwing
Deze week trainde ik diverse startende leidinggevenden in hun nieuwe rol. Ze waren al een tijd onderweg en hadden kennis opgedaan over feedback geven, teamsamenwerking, verantwoordelijkheid nemen, aansturen en delegeren. En nog veel meer. Ze waren enthousiast over hun nieuwe taken en stonden te trappelen om al die kennis in de praktijk te brengen. Maar die praktijk bleek flink weerbarstiger dan de theorie. Want bij leidinggeven gaat het steeds om jezelf in stelling brengen. Weten dat je verantwoordelijkheid moet nemen en hoe je feedback moet geven, is nog wat anders dan het doen. Dan komen je eigen onzekerheden om de hoek kijken. “Hoe gaan ze op me reageren? Straks is de sfeer verpest. Of ik wil niet de “baas spelen”.
Startende leiders
Als je startend leidinggevende bent, wordt er ineens verwacht dat jij het allemaal weet en doet. Er zijn veel misvattingen over leiderschap. Mensen komen met hun vragen en problemen bij jou. De leidinggevenden wilden er hun voor team zijn. Maar ook de organisatie gaat andere dingen van hen verwachten. Taken met financiën, roosters, beleid en protocollen. Dat past niet allemaal in één agenda. En hoe bewaak je dan je grenzen? Velen worstelden met die grenzen. Wat is van mij en wat van die ander? Dat geeft stress en onzekerheid. Kan ik het wel aan?
Groeien in je rol
Ik zag dat ze aan het groeien waren in hun rol en ineens trof me de gelijkenis met zaden die in de lente uitkomen. Ze moesten hun grenzen letterlijk oprekken naar die nieuwe rol, een nieuw evenwicht en zichzelf opnieuw uitvinden. En met dat inzicht hebben we in de lessen ook gestoeid. Want het aangeven van grenzen is een belangrijke vaardigheid voor het behoud van gezonde relaties en het bewaken van je eigen welzijn.
7 lentetips over grenzen
De afgelopen weken lijkt door de lentezon de natuur wel uit zijn voegen te barsten. `s Ochtends keek ik nog naar de knoppen in mijn appelboompje en aan het eind van de dag waren de schutbladeren open en kon in de prachtige witte kerkblaadjes al zien. Net zoals de lente een tijd is van vernieuwing in de natuur, was het voor hen een tijd waarin ze zich richten op hun persoonlijke groei en verandering. Het aangeven van grenzen is een vorm van persoonlijke ontwikkeling waarbij je leert wat voor jou werkt en wat niet, vergelijkbaar met hoe de natuur zich vernieuwt en wil bloeien in de lente. Daarom geef ik je 7 lentetips:
Tip 1 weet wat jouw grenzen zijn
Of je nu uit de schil barst als zaadje of bloembol om eerst te wortelen, of je schutbladeren afgooit, je moet een stap naar voren nemen uit je veilige omgeving om die nieuwe stap te kunnen maken. Dat is spannend. En voordat je je je grenzen kunt aangeven, moet je wel eerst weten wat je grenzen zijn.
Weet wat je nodig hebt: Neem de tijd om te reflecteren op je eigen behoeften, waarden en grenzen. Net zoals die bloembol eerst gaat wortelen voor hij een stengel gaat groeien. Waar vind jij voedsel en water? Ontdek wat voor jou acceptabel en comfortabel is in verschillende situaties, zoals op het werk, in vriendschappen of je privé-situatie. Als je duidelijk bent over je eigen behoeften, kun je beter communiceren wat voor jou belangrijk is. Dat communiceren is spannend als je daar nog nooit over gedacht hebt of zaken over gedeeld hebt. Je komt als startend leider in allerlei nieuwe situaties. Dan moet je letterlijk ergens doorheen, jouw nieuwe vorm laten zien.
Tip 2 Zelfzorg geeft bloei
In de lente bloeien bloemen en planten op. Zelfzorg is een voorwaarde voor jouw eigen bloei. Het stellen van grenzen is een daad van zelfzorg. Het helpt je om jouw energie te behouden en je welzijn te beschermen, net zoals bloemen die zichzelf beschermen tegen externe invloeden. Sommige bloemen doen `s nachts hun schutbladeren weer dicht. Bloembollen doen ondergronds en onzichtbaar eerst energie op voor ze naar buiten wat laten zien.
Neem de ruimte om ja te zeggen tegen wat jou voedt en nee tegen wat je uitput. Hierdoor kun je optimaal profiteren van de kansen die zich voordoen. Door jouw grenzen te kennen en te respecteren, kun je beter in harmonie werken met jezelf en anderen. Zorg goed voor jezelf door je grenzen serieus te nemen. Durf ‘nee’ te zeggen als iets niet goed voor je voelt of als het je te veel belast.
Tip 3 Creëer ruimte voor jezelf
Wees niet bang om ruimte voor jezelf te creëren. De bloembol wordt een tulp, de bloem neemt altijd meer ruimte in dan de knop. Gun jezelf die ruimte. Of het nu gaat om tijd alleen doorbrengen, jezelf afsluiten van negatieve invloeden of simpelweg rust nemen wanneer jij dat nodig hebt.
En als je jouw grenzen nog helemaal niet weet ga er eens mee spelen. Zeg eens vaker nee en kijk wat het je oplevert. Probeer te experimenteren met verschillende manieren om “nee” te zeggen. Je kunt bijvoorbeeld zeggen: “Nee, dank je wel,” “Nee, ik kan dat niet doen op dit moment,” of “Nee, dat past niet in mijn planning.” Door te variëren in je formulering kun je ontdekken welke manier van nee zeggen het beste bij jou en de situatie past.
Het gebruik van een vriendelijke toon “nee” kan helpen om je boodschap duidelijk over te brengen zonder anderen te ontmoedigen. Je kunt “nee” zeggen met een glimlach en een rustige stem, wat de communicatie zachter en respectvoller maakt.
Soms kun je “nee” zeggen met een vleugje humor. Bijvoorbeeld: “Ik zou graag willen, maar mijn kat heeft al andere plannen voor vanavond!
Tip 4 Wees assertief:
Wees duidelijk en direct wanneer je je grenzen communiceert. Gebruik ik-boodschappen om je gevoelens en behoeften uit te drukken, bijvoorbeeld: “Ik voel me overvraagd wanneer ik te veel taken op me neem. Ik heb wat hulp nodig bij dit project.Ik vind deze gesprekstoon niet prettig”
Het is belangrijk steeds duidelijk en standvastig te zijn over je grenzen. Zorg ervoor dat je boodschap helder is en dat anderen begrijpen wat je grenzen zijn. Sta achter je recht om je grenzen aan te geven zonder je schuldig te voelen.
Je hoeft niet Super(wo)man te worden en alles te kunnen of overal tegen te kunnen. Jij hebt een eigen rol en taak en ook je eigen grenzen.
Tip 5 Niet alles zelf willen doen
Verantwoordelijkheid nemen, is wat anders dan alles zelf doen. Niet alles willen doen als leider is belangrijk om anderen hun eigen verantwoordelijkheid te geven en hun vaardigheden te ontwikkelen. Dit bevordert een cultuur van samenwerking en empowerment, waarin teamleden zich gewaardeerd voelen en zich kunnen ontplooien. Bovendien stelt het je als leider in staat om je te concentreren op strategische beslissingen en de langetermijnvisie van de organisatie, terwijl je vertrouwt op de capaciteiten van je team om operationele taken uit te voeren. Leer dus delegeren en taken verdelen.
Tip 6 Wees consistent:
Laat je grenzen niet vervagen naarmate de tijd verstrijkt. Blijf consequent in het aangeven van wat voor jou wel en niet acceptabel is. Dit helpt anderen om je grenzen te (blijven) respecteren. Wanneer je consistent bent in het aangeven van je grenzen, geef je anderen de kans om je beter te begrijpen en rekening te houden met je behoeften. Het voorkomt misverstanden en conflicten, omdat duidelijke grenzen richting geven aan interacties en verwachtingen.
Zo bouw je ook vertrouwen op in je relaties. Anderen weten waar ze aan toe zijn en voelen zich comfortabel om open en eerlijk met je te communiceren. Dit draagt bij aan een gezonde en respectvolle dynamiek tussen jou en je team.
Tip 7 Luister naar je intuïtie:
Jouw intuïtie is een krachtig waarschuwingssysteem dat helpt. Vaak geeft je intuïtie je snel signalen van ongemak wanneer een situatie of persoon niet goed aanvoelt. Dit kan een signaal zijn dat je grenzen worden benaderd of overschreden. Neem ze serieus en kom in actie.
Door te vertrouwen op je intuïtie ontwikkel je een sterker gevoel van zelfbewustzijn en zelfvertrouwen. Je leert jezelf beter kennen en wat voor jou acceptabel is. Dit stelt je in staat om assertiever te zijn bij het stellen van jouw grenzen.
Moed gevraagd
Kortom het aangeven van grenzen vergt oefening en moed, maar het is een essentiële vaardigheid voor het behouden van gezonde relaties en het beschermen van je eigen welzijn, vooral in jouw leidinggevende rol. Net zoals het in de lente de moed vraagt van een bloem zijn kelk nu al te openen. Misschien komt er nog vorst. Is de zon niet krachtig genoeg. Je weet het nooit, maar maak de stap naar voren.
Zo kun jij ook gedijen door bewust om te gaan met je grenzen en jezelf te laten bloeien in je nieuwe rol.
Vind je dat grenzen stellen ook zo lastig en wil je er eens over sparren neem dan contact op. In mijn leiderschapsprogramma besteden we er uitgebreid aandacht aan.
Hier lees je meer over dat traject
natuurlijke groet
Lia
