6 tips voor leiders over stressreductie

Zo maar wat cijfers over stress

Sommige medewerkers slepen zich nu al naar de herfstvakantie. Nog even dan heb ik weer rust. Ze ervaren stress en laden niet meer genoeg op. Hoe werk je nu aan stressreductie als leider? Eerst even wat cijfers en feiten:

– 84-88% van de volwassenen in Nederland geeft aan ‘weleens’ stress te ervaren
– 20,6% (1 op 5) ervaart hevige stress op dit moment in Nederland. (Dat was 7 jaar geleden nog 1 op 7)

Werknemers verzuimden in 2021 11 miljoen dagen met werkstress als reden. De verzuimkosten daardoor in Nederland in 2021 al 3,3 miljard. En ik verwacht is dat dit nu alleen maar toegenomen. Wat werknemers benoemen is:

• 26% heeft een conflict op het werk
• 42% ervaart een lage autonomie.
• 33% ervaart te hoge taakeisen.

(Bron stress monitor 2023)  

Nog meer gevolgen van stress

Stress heeft een toegenomen risico op allerhande lichamelijke en mentale klachten. De meeste klachten die mensen noemen zijn vermoeidheid, prikkelbaarheid, onrust, hartkloppingen, slecht slapen, gewichts toe- of afname en nek-, schouder- of rugklachten.

Studies laten zien dat stress op praktisch alle orgaansystemen in het lichaam een negatieve invloed heeft. Chronische stress geeft een 40-50% toename bij ziekten aan de kransslagaderen (bv hartinfarct). Door stress grijpen mensen vaker naar vet- en suikerrijk eten, wat leidt tot meer vetopslag rondom de buik. Omdat bij stress het immuunsysteem minder energie krijgt, ontstaan ontstekingsziektes en is men vaker ziek. Stress maakt je letterlijk dommer. Met gevolg dat de kans op fouten en ongelukken toeneemt.

Noodzaak van stressreductie?

Misschien voel je je nu wat depressief of gestrest door deze cijfers 😉?

Adem dan nu maar eens diep in en uit want er is ook heel goed nieuws voor je 😅:

Stress is een groot probleem in de maatschappij, maar de invloed die je er zelf op kunt uitoefenen is gelukkig ook heel groot. Niet iedereen in dezelfde situatie ervaart stress.

Voor jou als leider geef ik je 6 tips voor stressreductie in je team of organisatie. Want jouw (voorbeeld-) rol is daarbij van belang. Als je kijkt naar de 3 grootste genoemde stressoren vanuit de stressmonitor zijn er 3 kansen tot stressreductie:

1. Omgaan met een conflict

Conflicten gaan soms over omgaan met macht en ego, maar vooral over belangen en behoeften. Heb jij zicht op de bestaande conflicten? Laat jij het de mensen zelf uitvechten met het recht van de (verbaal) sterkste? Dan zijn er dus winnaars en verliezers en dat is niet goed voor je werksfeer. Dan gaan zaken soms ondergronds.

Of creëer je een veilige sfeer waar mensen hun behoeftes kunnen aangeven en er rekening wordt gehouden met elkaar. Jouw voorbeeld hierin en begrenzen van wat acceptabel is in aanspreekgedrag is hierbij wezenlijk.

2. Vergroot de autonomie

Durf jij mensen zelf besluiten te laten nemen? Hen verantwoording te geven? Dat vraagt van jouw om goede delegeer-skills. En nee, delegeren is wat anders dan een taak over de schutting gooien en zeggen nu gaan jullie het zelf doen. Daar hoort ook bij dat je iemand tijd geeft iets te leren, dat fouten horen bij dat leerproces en dat mensen middelen krijgen om zelf te besluiten, bv een pinpas of toegang tot een systeem. En als je delegeert blijf je in contact over het proces en vraag je terugkoppeling over het resultaat. Delegeren is je medewerkers waarderen. Vind jij het lastig om je medewerkers los te laten? Merk je dat je in de controle blijft hangen? Wil je weten of jij goed delegeert? Doe dan deze leiderschapstest.

3. Bespreek de taakeisen

Er is een verschil tussen ervaren werkdruk en werkelijke werkdruk. Druk zijn kun je kiezen. En het is aan jou om dat duidelijk te krijgen en duidelijk te maken. Dat vaagt om met je team in gesprek gaan over taakinvulling en rolopvatting. De vraag van het team is vaak om meer tijd ergens voor, maar daar ligt meestal niet de oplossing. Wel moet je kijken hoe je je team ondersteunt. Soms heeft een team een bepaald patroon ontwikkeld wat werkdruk oplevert en anders kan. Soms zijn er taken bijgekomen en welke ruimte geef je dan om de “oude” taken anders in te vullen. Het geven van waardering en erkennen dat men werkdruk ervaart zijn vaak de eerste stappen hierin.

Naast deze 3 stressredctie-tips, wil ik er nog 3 aan toevoegen vanuit mijn eigen ervaring met werknemers met stress.

4. Kijk systemisch

Vaak wordt de individuele werknemer gezien als de zwakke factor en krijgt hij of zij een individueel traject aangeboden. Zo komen er velen bij mij. Ik kan in de natuur met mijn oefeningen mensen bewust maken van hun eigen valkuilen zoals perfectionisme, of anderen willen pleasen. Of leren beter grenzen aangeven en goed je behoeften communiceren. En dat helpt vaak hen individueel sterker worden. Maar dat is niet genoeg. Ook dat conflict op de werkvloer moet worden opgelost of iets in de taken en communicatie aangepast. Welke stoorzenders zijn er in je team? En kun je die aanpakken?

Want als de situatie op het werk niet anders wordt, zie je deze mensen vaak vertrekken of opnieuw uitvallen. Er is dan een ziekmakende team- of organisatiesfeer. Je ziet dan vaak de “goede, gemotiveerde” mensen vertrekken en de rest worstelt door, met kans op meer stress en uitval.

5. Neem de privé-situatie mee

Daarnaast is het vaak niet alleen het werk. Het is juist de combinatie van factoren die mensen overvraagt. Je schakelt jezelf niet ineens uit op je werk als er privé iets speelt. Veel mensen ervaren ook stress in hun gezin door opvoed- of mantelzorgtakentaken of de verdeling van het huishouden, problemen in hun relatie, armoede, psychische problematiek, etc. Daar heb je als werkgever niet direct invloed op, maar je kunt iemand wel doorverwijzen en hulp aanbieden. Misschien kan iemand tijdelijk minder uren werken, andere taken krijgen tot zaken op de rails zijn. Het open gesprek aangaan van mens tot mens hierover, vraagt een andere houding van je dan de “hiërarchische baas” zijn.

6. Jouw eigen stressreductie

Ben jij zelf degene die stress en werkdruk ervaart, ook dan kun je zelf stappen nemen. Bijvoorbeeld: de natuur ingaan. Uit onderzoeken blijkt dat je stresslevel daalt, hartslag en bloeddruk nemen af en hartritmevariabiliteit neemt toe. Zelfs natuurgeluiden zoals vogels of kabbelend water en natuurbeelden, zoals een film of schilderij hebben dat effect. Zij het minder als in de echte natuur natuurlijk. Ook het onderzoeken van je eigen (denk)patronen, het leren luisteren naar je lichaam en stressniveau kun je leren, zodat je eerder een andere keuze kunt maken. En er zijn veel wetenschappelijk bewezen oefeningen voor stressreductie. Sommige kun je binnen een minuut zelf toepassen. Stress kan zelfs je helper worden!

Wil je daar meer over weten neem dan gerust contact op.

Natuurlijke groet,

Lia van Loo